Leven for dummies

Ik sta voor mijn boekenkast en scan de titels. Red je relatie van Dr Phil. Ongelezen. Gekocht nadat de vader van mijn kind een vriendin vond die hem wel begreep. Net te laat. Er volgden nog veel boeken na zijn vertrek: ‘het waarom ben je hier café’,  ‘je kunt je leven helen’,  ‘de kracht van het nu’, ‘de tao van de vrouw’, ‘waarom God lacht’, enzovoort. Per crisis komt er doorgaans een strekkende meter bij aan boeken over de zin van het leven en hoe het allemaal een beetje gracieus te doorstaan.

Als ik die rijen en stapels boeken zo bezie, voel ik lichte gêne. Een paar spirituele en zelfhulpboeken alla, maar waarom zovéél? Ik heb er nog geen kwart van gelezen, maar dacht er in donkere uren blijkbaar houvast in te vinden. Een paar pittige crises vroegen er misschien ook wel om, maar dan nog.

Ik praat het graag goed: ik vind het ècht interessante materie, verslind de Happinez en de Psychologie. Ik wil weten wat ons drijft en hoe het kan dat de één in z’n verdriet blijft hangen en de ander de veerkracht vindt om door te gaan. Ik ben hartgrondig van mijn vaders geloof gevallen maar zoek wel zingeving en spiritualiteit. Maar ook: ik weet soms niet wat de beste (uit)weg is in een aantal situaties en zoek steun van mensen die bestsellen in levenskunst, ervoor doorgeleerd hebben of goed kunnen orakelen.

En… de aard van dit beestje – voor de komst van internet – was: ik ben een boekenwurm. En ook... ik doe alles in het openbaar liefst in één keer goed. Lukt zelden, maar dan toch met de illusie van goed voorbereid door er een boek over te lezen. In de praktijk is het: wel kopen maar amper lezen. Het gaat soms lachwekkend ver: toen ik tig jaar geleden begon aan taekwondo, was het eerste wat ik deed… nou ja laat ook maar. De les laat zich raden. Het zijn de woorden van Confucius: Vertel het me en ik zal het vergeten. Laat het me zien en ik zal het onthouden. Laat het me ervaren en ik maak het me eigen.

Als ik in de boekwinkels kijk, ben ik niet de enige. Het bulkt van de zelfhulp- en spirituele boeken. En iedereen predikt uiteindelijk hetzelfde: dat alles goedkomt als je maar van jezelf houdt. Een megaklus, getuige het aantal coaches, trainingen en boeken. Wat zijn we toch een gemankeerde soort en wat willen we bovenal: een handleiding voor een lang en gelukkig leven. Een levensgids voor dummies. 

Alledaagse afwijzing

Ik loop door de binnenstad, fiets aan de hand. Het is druk en ik heb haast. Ik versnel mijn pas, voor zover dat kan. In de verte zie ik hem al staan. Jong, lange zwarte jas, goeie kop, goeie coupe. 

Hij drentelt, kijkt zoekend om zich heen, vriendelijke open houding. Hij ziet mij naderen. Ik probeer zijn blik te vermijden. Hij probeert de mijne juist te vangen. Ik loop nog wat harder. De afstand tussen ons wordt nu snel kleiner. Ik zie dat hij zich opmaakt voor zijn openingszin. Hij maakt zich nog iets groter, draait zich naar mij toe. Brede lach, vlotte babbel paraat.

Maar ik wil niet. Echt niet. Hoe maak ik hem dat beleefd duidelijk? Hij staat er al zo lang. T is winter, t is koud. En hij staat daar maar te wachten. Te blauwbekken. En hij is niet de enige. Was ie dat maar. Dan maakte hij nog een kans, misschien. Maar hij is één van de velen die vriendelijk, hoopvol en met een charmante lach een toenaderingspoging doet. 

Ach, het gebeurt zo vaak en het heeft niets om het lijf. Maar ik voel me er nog altijd ongemakkelijk bij. De afwijzing valt niet altijd goed. Sommigen zijn volhardend. 

Ik kan hem niet meer ontwijken, hij heeft mijn behendig zigzaggen door het winkelend publiek doorzien en staat recht voor me. Hij strijkt zijn haar naar achter, een volautomatische handeling, kijkt me stralend aan en zegt: 
"Heeft u misschien een minuutje voor..."
"Nee". 

De vervolgzinnen lopen uiteen: 
"Leest u dan nooit de krant?"
"Wat jammer, ik mag u namelijk een hele mooie aanbieding doen."
"U wilt geen bijdrage leveren aan een betere wereld?"
"De Here Jezus is er ook voor u"

"Nee!" Ik wil niet! En ik ben doorgaans zo braaf en beleefd, maar ik kan het niet meer aardig zeggen. Ze zijn met teveel, al die 'canvassers' en straatverkopers. Maar eigenlijk ging het simpelweg mis bij het tweede woord....hij zei "U" tegen me.